Της Marcelina Horrillo Husillos, Δημοσιογράφος και ανταποκριτής στο The European Financial Review
«Η κλιματική κρίση δεν είναι «ουδέτερη ως προς το φύλο». Οι γυναίκες και τα κορίτσια βιώνουν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η οποία ενισχύει τις υπάρχουσες ανισότητες μεταξύ των φύλων και θέτει μοναδικές απειλές για τη διαβίωση, την υγεία και την ασφάλειά τους». UN Women.
Ήδη, Το 80% των ανθρώπων εκτοπίστηκαν από το κλιματική κρίση παγκοσμίως είναι γυναίκες. Γυναίκες και παιδιά είναι 14 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν κατά τη διάρκεια μιας καταστροφήςσύμφωνα με τουλάχιστον μία μελέτη.
Όπως το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Απριλίου 2012 Αναφορές (Dankelman 2010), ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στον άνθρωπο έχει διαφορετικές συνέπειες στους ανθρώπους ανάλογα με την ταυτότητα φύλου τους. Έτσι, οι συνέπειες για τις γυναίκες δεν είναι οι ίδιες με τους άνδρες.
Η φτώχεια, μαζί με τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά εμπόδια, καθιστούν τις γυναίκες ολοένα και πιο ανίκανες να αντιμετωπίσουν το αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, οι περιβαλλοντικές κρίσεις, οι οποίες συχνά οδηγούν σε ανθρωπιστικές κρίσεις, θέτουν ένα σοβαρό ζήτημα της δικαιοσύνης των φύλων.
Παρ ‚όλα αυτά, πολλές κυβερνήσεις και επενδυτές εξακολουθούν να αγνοούν τον αντίκτυπο της ανισότητας των φύλων και τα κοινωνικοοικονομικά μειονεκτήματα των γυναικών. Ως εκ τούτου, το υποκείμενο ζήτημα της ανισότητας των φύλων παραμένει μια κρίσιμη πρόκληση για την αντιμετώπιση των οικοφεμινιστών.
Η κλιματική κρίση δεν είναι «ουδέτερη ως προς το φύλο»
Οπως και ανισότητες των φύλων εξακολουθούν να υφίστανται σε όλο τον κόσμο, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν συνεχώς μεγαλύτερες επιβαρύνσεις από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς είναι πιο πιθανό να είναι οι κύριοι φροντιστές ενώ είναι επίσης υπεύθυνες για την προμήθεια τροφίμων, νερού και καυσόξυλων.
Στατιστικώς «κλιματικοί πρόσφυγες» και τα θύματα των φυσικών καταστροφών είναι πιο πιθανό να είναι γυναίκες και παιδιά παρά άνδρες ή ενήλικες (Alston and Whittenbury 2013). Οι γυναίκες – ιδιαίτερα οι αρχηγοί νοικοκυριών σε αγροτικές, λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες – είναι μεταξύ εκείνων που η «κλιματική αδικία» πλήττει πιο σοβαρά (Masika 2002· Tuana and Cuomo 2014).
Με βάση τα πορίσματα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC)είναι σαφές ότι όσοι είναι ήδη από τους πιο ευάλωτους και περιθωριοποιημένους θα βιώσουν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Υπάρχει ουσιαστική ανάγκη να φέρει περιθωριοποιημένες φωνές στις αντιδράσεις μας στην κλιματική αλλαγή και να ξαναχτίσουμε τον «οικοφεμινισμό», ένα κίνημα που πρωτοεμφανίστηκε στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών το 1992 για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (UNCED).Αυτή η έκκληση να θεωρηθούν τα δικαιώματα των γυναικών και το περιβάλλον ως μέρος του ίδιου φάσματος θα επηρεάσει όχι μόνο την κοινωνία μας αλλά και τον πλανήτη.
πολιτικών
Δυστυχώς, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις επηρεάζοντας οποιοδήποτε επίπεδο πολιτικής ή λήψης αποφάσεων εντός των κοινοτήτων τους. Οι γυναίκες συχνά υποεκπροσωπούνται ή απουσιάζουν εντελώς από τους θεσμούς που λαμβάνουν ή διαπραγματεύονται αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία τους μπορεί να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή.
ο οικονομική στέρηση όχι μόνο προκαλεί εισοδηματικές ανισότητες για τις γυναίκες, αλλά τις καθιστά λιγότερο ικανές να συνεισφέρουν στις πολιτικές και τα προγράμματα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη ζωή τους.
Στον τομέα της ισότητας των φύλων, το Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), που είναι συχνά γνωστό ως το πρώτο «Διεθνές Δίκαιο Δικαιωμάτων για τις Γυναίκες», και το 1995 Τέταρτη Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για τις γυναίκες στο Πεκίνο είχε ως αποτέλεσμα την πιο ολοκληρωμένη παγκόσμια συμφωνία που εγκρίθηκε από τον ΟΗΕ.
Δίκτυα και ομάδες όπως π.χ ΕΝΕΡΓΕΙΑ και το Οργανισμός Γυναικείου Περιβάλλοντος & Ανάπτυξης (WEDO) υπογράμμισαν τη σημασία του «ενισχύοντας τη συμμετοχή των γυναικών στα φόρουμ λήψης αποφάσεων, το δικαίωμα των γυναικών να κατέχουν και να κληρονομούν γη, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη ικανοτήτων».
Στην πολιτική για το κλίμα, η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (UNCED) συνέδριο του 1992 ήταν και παραμένει, «Το προσχέδιο για διεθνή δράση για το περιβάλλον». Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της μεγάλης εκδήλωσης ήταν η Ατζέντα 21 και η Διακήρυξη του Ρίο που κατέδειξε τη σημασία της ισότητας των φύλων για την προσαρμογή και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Το Κεφάλαιο 24 της Ατζέντας 21, «Παγκόσμια δράση για τις γυναίκες προς τη βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη», αναγνωρίζει τομείς στους οποίους απαιτείται η ισότητα των φύλων για την αποτελεσματική εφαρμογή των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης.
Όλες οι μελλοντικές πολιτικές για την πρόληψη των φυσικών καταστροφών πρέπει εγγυάται δίκαιη συμμετοχή των γυναικών στον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων λήψης αποφάσεων (Cuomo 2011, Posner and Weisbach 2010, UNDP 2009, Vanderheiden 2008). Ως εκ τούτου, υπάρχει ανάγκη να ληφθεί υπόψη το θέμα του φύλου κατά τη χάραξη πολιτικών για την κλιματική αλλαγή.
Επένδυση
Σύμφωνα με την Morgan Stanley Institute for Sustainable Investingτο πιο πρόσφατο Έκθεση Sustainable Signalsπερισσότερο από το 80% των ιδιοκτητών περιουσιακών στοιχείων που ερωτήθηκαν επενδύουν για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ή σχεδιάζουν να το πράξουν, ενώ μόνο οι μισοί περίπου επενδύουν ή σχεδιάζουν να το κάνουν στην ποικιλομορφία των φύλων.
Πολλοί επενδυτές μπορεί να μην συνειδητοποιούν πόσο πολύ συνδέονται τα ζητήματα του κλιματική αλλαγή και ισότητα των φύλων. Επενδυτές που θέλουν να αντιμετωπίσουν ολιστικά τα κλιματικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης α «απλά μετάβαση» σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα που είναι δίκαιη, χωρίς αποκλεισμούς και έχει αξιοπρεπείς ευκαιρίες εργασίας για όλους, θα πρέπει να αξιολογήσει και να εξετάσει λύσεις στο σημείο που συνδέονται με θέματα που σχετίζονται με το κλίμα και την ισότητα των φύλων.
Οι εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ ότι εάν οι γυναίκες συμμετείχαν στην οικονομία με τον ίδιο τρόπο με τους άνδρες, θα έφτανε τα 28 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή 26%, στο ετήσιο παγκόσμιο ΑΕΠ το 2025. Η ισότητα των φύλων θα ήταν καταλυτική στη δημιουργία πιο ανθεκτικών, βιώσιμων και χωρίς αποκλεισμούς οικονομιών στο μέλλον.
Το αναξιοποίητο δυναμικό είναι μεγαλύτερο στις αναπτυσσόμενες χώρες αξιολογώντας πώς οι επενδύσεις σε ζητήματα που σχετίζονται με το κλίμα μπορεί να επηρεάσουν δυσανάλογα τους γυναικείους πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο, οι επενδυτές έχουν τη δυνατότητα να επεκτείνουν την επιρροή τους στον αντίκτυπό τους.
Συμπέρασμα:
Καθώς η κλιματική αλλαγή εξακολουθεί να είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές στον κόσμο μας, πρέπει να γίνουν ισχυρότερες προσπάθειες για να φέρουμε περισσότερες περιθωριοποιημένες φωνές στις αντιδράσεις μας στην κλιματική αλλαγή. Η ανοικοδόμηση μιας οικο-φεμινιστικής προσέγγισης θα επηρεάσει όχι μόνο την κοινωνία μας, αλλά και τον πλανήτη.
Όπως το έχει θέσει το UNDPοι γυναίκες είναι πιο «δομικά ευάλωτες» λόγω «διαφοροποιημένες ως προς το φύλο σχετικές εξουσίες, ρόλοι και ευθύνες». Για παράδειγμα, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να είναι φτωχές και να εργάζονται σε άτυπες, προσωρινές και μερικής απασχόλησης θέσεις εργασίας με χαμηλότερους μισθούς και λιγότερη κοινωνική προστασία.
Η ισότητα των φύλων στη θεσμική εκπροσώπηση και οι έμφυλες επενδύσεις είναι ισχυρά εργαλεία για την κοινωνική και οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών καθώς και για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Αντίθετα, η παράβλεψη του ζητήματος της ανισότητας θα οδηγήσει σε περισσότερες κλιματικές καταστάσεις, οι οποίες κατά συνέπεια θα εντείνουν την υπανάπτυξη.
Ερευνα σχετικά με την ενσωμάτωση των φύλων και την εκπροσώπηση στον διάλογο για την κλιματική αλλαγή έχει αυξηθεί σημαντικά, ωστόσο σύμφωνα με Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ Παγκόσμιο χάσμα μεταξύ των φύλωνμε τον τρέχοντα ρυθμό προόδου, θα χρειαστούν 132 χρόνια για να επιτευχθεί η πλήρης ισότητα των φύλων.
